De overheid heeft besloten dat Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang een taak wordt van alle individuele gemeenten. In 2015 vond de eerste decentralisatie plaats en werd Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang een taak van de centrumgemeenten die zij uitvoerden voor een hele regio. Op dit moment staan wij voor de volgende ontwikkeling, de doordecentralisatie van deze taken naar alle gemeenten. Beschermd wonen zal per 1-1-2023 naar alle gemeenten gaan, van Maatschappelijke Opvang is besloten dat hier in 2024 een beslissing over genomen zal worden. Veel van onze project zijn gericht op de ontwikkelingen in BW, maar MO wordt vaak wel meegenomen omdat deze twee taken veel overlap vertonen; het gaat vaak om mensen met soortgelijke problematiek.

Doel van doordecentralisatie Beschermd Wonen

Het doel is om inwoners met een psychische kwetsbaarheid in de eigen gemeente op te vangen. Nu wonen mensen vaak in een intramurale instelling, ver van hun netwerk en met weinig verbinding met de omgeving. Met de doordecentralisatie willen we bereiken dat mensen in de wijk kunnen wonen waardoor ze een grotere kans hebben op participatie. Op deze manier kan er meer/beter aangesloten worden bij de lokale situatie en zijn er meer mogelijkheden om preventief te werken. De ontwikkeling van wonen in een instelling naar wonen in de wijk wordt ambulantisering genoemd. Het rapport van de commissie Dannenberg is de aanleiding voor deze beweging.

Beschermd Wonen wordt een taak van alle gemeenten. Daardoor krijgt de gemeente meer mogelijkheden om deze cliënten te leren kennen en te ondersteunen vanuit de participatiewet, de gehele wmo en het voorliggende veld. Vanuit het rijk zijn hier wel voorwaarden aan gesteld die onder andere waarborgen dat cliënten en aanbieders weten waar ze aan toe zijn, zo is regionale samenwerking verplicht en zijn afspraken gemaakt voor de inkoop.

Invulling geven aan de decentralisatie

Door de decentralisatie hebben gemeenten meer mogelijkheden om zelf invulling te geven aan Beschermd Wonen. Gemeenten zorgen voor een goede landing van cliënten in de wijk; daarbij is het belangrijk dat er ingezet wordt op onderdelen als werk en dagbesteding, financiën, behandeling en sociaal netwerk. Daarnaast is samenwerking in de regio belangrijk voor de continuïteit van zorg voor cliënten, het terugdringen van administratieve druk bij aanbieders, het gezamenlijk organiseren van de zware en dure zorg en het bundelen van kennis en capaciteit.
 
Om de samenwerking tussen de verschillende gemeenten in een regio vorm te geven zijn er een vijftal onderdelen die uitwerkt moeten worden per regio:
 1.   Regionale samenwerkingsvorm
 2.   Financiën
 3.   Regionaal en lokaal aanbod
 4.   Toegang
 5.   Inkoop

Wat kan CQ voor u betekenen?

Wij werken voor verschillende (centrum)gemeenten die ons gevraagd hebben hen te ondersteunen bij de decentralisatie van Maatschappelijke Opvang en Beschermd Wonen. Vaak is er ondersteuning gewenst om zicht en grip te krijgen op de veranderingen en alle regiogemeenten mee te nemen in de ontwikkelingen.
 
Het gaat eigenlijk om twee ontwikkelingen;
 
•    De decentralisatie van middelen die nu alleen naar de centrumgemeenten gaan
 •   De stap naar verdere ambulantisering, waarbij het doel is om meer mensen prettig in de wijk te laten wonen. 

Vormgeven samenwerking

Het gevolg van de decentralisatie is dat de gemeenten een plan moeten maken over hoe zij de regionale samenwerking vorm willen geven. Dat is inhoudelijk gezien noodzakelijk; gemeenten hebben elkaar nodig om de risico’s gezamenlijk te dragen en voldoende en geschikt aanbod voor de inwoners beschikbaar te kunnen stellen. CQ biedt ondersteuning bij het maken van verschillende scenario’s voor de samenwerking tussen verschillende gemeenten en aanbieders en ondersteunen bij het maken en de uitvoering van de gemaakte plannen. We zijn vaak de verbindende factor tussen gemeenten en partijen.

Capaciteitsonderzoek

Voor verschillende regio’s hebben wij een capaciteitsonderzoek uitgevoerd. Dit betekent dat wij analyses uitgevoerd hebben van de huidige en benodigde toekomstige capaciteit; voor de regio en per gemeente. Op die manier wordt de opgave voor de decentralisatie en ambulantisering heel concreet, wat ook het gesprek hierover tussen gemeenten onderling en met aanbieders en woningbouwcorporaties een grote inhoudelijke bodem geeft.

Inhoudelijk advies

Daarnaast kent CQ de GGZ doelgroep goed en kunnen wij gemeenten advies geven over welke ondersteuning cliënten nodig hebben om de ambulantisering succesvol te realiseren. Daarbij zetten we brede kennis van allerlei initiatieven in. Dat kan gaan over nieuwe vormen van wonen maar ook over het betrekken van het netwerk.

Gemeenten/regio’s die wij ondersteund hebben bij de decentralisatie en/of ambulantiserings- vraagstukken: Amsterdam, regio Haarlem, Dordrecht en regio Bergen op Zoom, regio Amstelland, regio Zuidoost Utrecht.